قسمت 7 پادکست روایت لاین - لوبوتومی : کابوس سیاه روان‌پزشکی در قرن بیستم


 

تاریخچه تاریک لوبوتومی؛ روشی که قرار بود نجات‌بخش باشد اما فاجعه آفرید

لوبوتومی یکی از جنجالی‌ترین روش‌های درمان اختلالات روانی در تاریخ پزشکی است. روشی که در ابتدا به عنوان راه‌حلی انقلابی معرفی شد، اما خیلی زود مشخص شد که پیامدهای آن چیزی جز نابودی هویت انسان نیست. در این مقاله، داستان تکان‌دهنده برخی از قربانیان این روش و مسیری که پزشکی طی کرد تا آن را کنار بگذارد، بررسی می‌کنیم.


لوبوتومی چیست و چگونه انجام می‌شد؟

لوبوتومی روشی بود که با قطع ارتباط بخشی از لوب فرونتال مغز، تلاش می‌کرد احساسات و رفتار بیمار را کنترل کند.

روش یخ‌شکن والتر فریمن

پزشکی به نام والتر فریمن تکنیکی معروف به لوبوتومی با یخ‌شکن را ابداع کرد. او با وارد کردن ابزاری شبیه سیخ یخ از کنار چشم و ضربه زدن با چکش، بخشی از مغز بیمار را تخریب می‌کرد. این کار تنها چند دقیقه طول می‌کشید و بدون بیهوشی کامل انجام می‌شد.


کودکان قربانی لوبوتومی؛ داستان دردناک هاوارد دولی

یکی از تکان‌دهنده‌ترین نمونه‌ها، هاوارد دولی ۱۲ ساله بود.
نامادری‌اش او را نزد فریمن برد و ادعا کرد پسرک سرکش و غیرقابل‌کنترل است. با وجود اینکه چندین پزشک دیگر تایید کرده بودند هاوارد سالم و فقط در حال گذر از غم از دست دادن مادر است، فریمن او را مبتلا به اسکیزوفرنی تشخیص داد و پیشنهاد لوبوتومی داد.

عمل روی او کاملاً بدون اطلاع خودش انجام شد. بعد از آن، هاوارد دیگر نه همان کودک قبلی بود و نه تبدیل به پسری "مؤدب" که نامادری‌اش می‌خواست. او ساکت، بی‌روح و افسرده شد. در نهایت از خانه طرد شد و سال‌ها زیر نظر دولت زندگی کرد.

چهل سال بعد، هاوارد حقیقت ماجرا را فهمید و کتابی درباره زندگی پس از لوبوتومی نوشت.


 قربانیان دیگر لوبوتومی

لوبوتومی فقط روی بیماران روانی شدید انجام نمی‌شد؛ کافی بود فرد از دید دیگران "مشکل رفتاری" داشته باشد.
چند نمونه دیگر

آنیتا مک‌گی

به‌خاطر افسردگی پس از زایمان لوبوتومی شد و تا پایان عمر در آسایشگاه ماند.

  آنا راث چنلز

به‌خاطر سردردهای شدید تحت درمان قرار گرفت. سردردها از بین رفت اما او با ذهن کودکی خردسال باقی ماند.

هلن مورتنسن

سومین لوبوتومی او باعث خونریزی مغزی و مرگش شد. این پرونده منجر به ممنوعیت جراحی فریمن در سال 1967 شد.


چرا لوبوتومی منسوخ شد؟

با پیشرفت داروهای ضدروان‌پریشی و ضدافسردگی در دهه 1950، مشخص شد که می‌توان اختلالات روانی را بدون آسیب دائمی به مغز درمان کرد.
تا دهه 1970 بیشتر کشورها این عمل را ممنوع کردند. حتی امروز درخواست‌هایی برای ابطال جایزه نوبل اعطا شده به خالق لوبوتومی وجود دارد.


میراثی از رنج و تجربه

تاریخ لوبوتومی پر است از امیدهایی که بدل به ترس و پشیمانی شدند.
هاوارد دولی جمله‌ای دارد که عصاره تجربیات اوست:

«یا می‌تونیم قربانی باشیم و شکست رو توجیه کنیم، یا می‌تونیم برای ساختن زندگی بهتر بجنگیم.»

اما بسیاری دیگر، هیچ‌وقت فرصت انتخاب دوباره پیدا نکردند.

نظرات

محبوب ترین قسمت